Kerkenez, gündüz yırtıcı kuşları (Falconiformes) takımından Doğangiller (Falconidae) familyasına ait Doğan (Falco) cinsi kuş türlerinden bazılarını kapsayan kuşlara verilen ortak isim. Bazen Bayağı kerkenez (Falco tinnunculus) da sadece kerkenez olarak isimlendirilir. Kerkes veya kerkez kelimeleri de kullanılır.
Tüm Eski Dünya'da bulunan kerkenez, en yaygın gündüz yırtıcısıdır. İnsanların bulunduğu ortama uyum gösterdiğinden dağlardan kırlara ve kentlerin ortasına kadar hemen her yere yuva yaparlar. Geniş bir alanı aralıksız tarar ve av bulmak için keşif uçuşuna çıkar; çok sayıda böcek ve kemirgeni avladığından avcı kuşların en yararlılarından biri sayılır. Kerkenezin Afrika'da yaşayanları varsa da Türkiye'de yaşayanlar çoğu yerli kuşlardandır.
Kerkenezlerin en önemli özelliklerinden birisi havada asılı kalabilmeleridir.
Tüm Eski Dünya'da bulunan kerkenez, en yaygın gündüz yırtıcısıdır. İnsanların bulunduğu ortama uyum gösterdiğinden dağlardan kırlara ve kentlerin ortasına kadar hemen her yere yuva yaparlar. Geniş bir alanı aralıksız tarar ve av bulmak için keşif uçuşuna çıkar; çok sayıda böcek ve kemirgeni avladığından avcı kuşların en yararlılarından biri sayılır. Kerkenezin Afrika'da yaşayanları varsa da Türkiye'de yaşayanlar çoğu yerli kuşlardandır.
Kerkenezlerin en önemli özelliklerinden birisi havada asılı kalabilmeleridir.